عفونت‌های قارچی از مشکلات شایعی هستند که بسیاری از افراد در طول زندگی خود با آن مواجه می‌شوند. یکی از داروهای مؤثر در درمان این عفونت‌ها، قرص فلوکونازول است. در مجله سلامت دکتر ویز، به بررسی جامع این دارو، موارد مصرف، دوز مناسب، عوارض جانبی و نکات مهم دیگر خواهیم پرداخت.

 

 

فلوکونازول چیست و چگونه عمل می‌کند

فلوکونازول یک داروی ضد قارچ از دسته تری‌آزول‌ها است که برای درمان عفونت‌های قارچی در قسمت‌های مختلف بدن استفاده می‌شود. این دارو با مهار آنزیم‌های ضروری در سلول‌های قارچی، مانع رشد و تکثیر آن‌ها می‌شود.

 

مکانیسم اثر قرص فلوکونازول

فلوکونازول با مهار آنزیم 14-آلفا-دمتیلاز در قارچ‌ها، از تبدیل لانسترول به ارگوسترول جلوگیری می‌کند. ارگوسترول یک جزء حیاتی در غشای سلولی قارچ‌ها است؛ بنابراین، کاهش آن منجر به اختلال در ساختار و عملکرد غشای سلولی قارچ و در نهایت مرگ آن می‌شود.

 

دسته دارویی و نحوه تأثیر بر عفونت‌های قارچی

فلوکونازول در دسته داروهای ضد قارچ آزول قرار دارد. این دارو با نفوذ خوب به بافت‌ها و مایعات بدن، از جمله مایع مغزی-نخاعی، برای درمان عفونت‌های قارچی سیستمیک و موضعی مؤثر است.

 

موارد مصرف قرص فلوکونازول

فلوکونازول برای درمان طیف گسترده‌ای از عفونت‌های قارچی تجویز می‌شود.

- کاندیدیازیس دهانی (برفک دهان): معمولاً در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف یا بیماران دیابتی.

- عفونت‌های قارچی واژن: درمان مؤثر در عفونت‌های مخمری واژن.

- عفونت‌های قارچی پوست: شامل قارچ پای ورزشکار، تینه‌آ ورسیکالر و عفونت‌های درماتوفیتی.

- کچلی قارچی: درمان قارچ سر و بدن که توسط درماتوفیت‌ها ایجاد می‌شود.

 

کاربرد فلوکونازول در برفک دهان و عفونت‌های واژینال

- برفک دهان (کاندیدیازیس دهانی-حلقی): درمان قارچ‌های داخل دهان و حلق.

- عفونت‌های واژینال ناشی از کاندیدا: اغلب در زنان مبتلا به دیابت، زنان باردار یا کسانی که آنتی‌بیوتیک‌های طولانی‌مدت مصرف کرده‌اند.

- عفونت‌های ادراری قارچی: برخی از انواع عفونت‌های قارچی دستگاه ادراری با فلوکونازول درمان می‌شوند.

 

دانش بیشتر قرص میترونیدازول برای چه عفونت های مصرف میشه

فلوکونازول برای عفونت ناخن

- اونیکومیکوزیس: عفونت قارچی ناخن که باعث تغییر رنگ و ضخیم شدن ناخن‌ها می‌شود.

- عفونت‌های قارچی پا و دست: موارد شدید نیاز به درمان خوراکی با فلوکونازول دارند.

 

 

استفاده در بیماران دارای نقص ایمنی

- بیماران مبتلا به HIV/AIDS: پیشگیری و درمان عفونت‌های قارچی سیستمیک.

- بیماران تحت شیمی‌درمانی: درمان کاندیدیازیس و سایر عفونت‌های قارچی که در اثر ضعف سیستم ایمنی ایجاد می‌شوند.

- افراد دریافت‌کننده پیوند عضو: برای پیشگیری از عفونت‌های قارچی پس از دریافت پیوند.

دوز مصرفی و نحوه استفاده از فلوکونازول

دوز استاندارد برای عفونت‌های مختلف قرص فلوکونازول و نحوۀ صحیح مصرف آن اهمیت زیادی دارد. پیش از مصرف، دستورالعمل پزشک و راهنمای دارو را به‌دقت مطالعه کنید و دارو را دقیقاً طبق تجویز پزشک مصرف نمایید. میزان دوز بستگی به نوع و شدت عفونت دارد؛ برای عفونت‌های واژینال معمولاً یک قرص کافی است، اما در برخی موارد، ممکن است دوز اولیه بالاتر باشد. برای مصرف صحیح این دارو، نکات زیر را رعایت کنید:

- فلوکونازولِ محلول می‌بایست به‌صورت وریدی تزریق شود

- فلوکونازول خوراکی را می‌توان همراه غذا یا بدون آن مصرف کرد.

- سوسپانسیون خوراکی را قبل از مصرف کاملاً تکان دهید.

- برای اندازه‌گیری دقیق سوسپانسیون خوراکی، از قاشق دارویی استفاده کنید.

- اگر دارو تغییر رنگ داده، کدر شده یا دارای ذرات مشکوک است، از مصرف آن خودداری کنید.

- دورۀ درمان را کامل کنید، حتی اگر علائم شما برطرف شده باشد.

- مصرف نامنظم می‌تواند منجر به مقاومت دارویی و کاهش تأثیر دارو شود.

- این دارو برای عفونت‌های ویروسی مانند آنفولانزا، سرماخوردگی یا کووید ۱۹ مؤثر نیست.

- در صورت عدم بهبود یا تشدید علائم، سریعاً با پزشک مشورت کنید.

- اگر یک دوز را فراموش کردید، در اولین فرصت مصرف کنید، اما اگر نزدیک به نوبت بعدی است، از دوز جاافتاده بگذرید.

- دارو را در دمای اتاق و دور از نور مستقیم، گرما، سرما و رطوبت نگهداری کنید.

 

نحوه مصرف فلوکونازول 150، 50 و 200 میلی‌گرم

دوز و مدت زمان مصرف فلوکونازول بسته به نوع و شدت عفونت متفاوت است. مهم است که دارو را طبق تجویز پزشک مصرف کنید و از تغییر خودسرانه دوز یا مدت زمان مصرف خودداری نمایید.

 

دانش بیشتر قرص آموکسی سیلین برای چیست

مصرف فلوکونازول در بارداری و شیردهی

مصرف فلوکونازول در دوران بارداری به‌ویژه در سه‌ماهه اول ممکن است با خطراتی همراه باشد و باید با احتیاط و تحت نظر پزشک صورت گیرد. در دوران شیردهی، فلوکونازول به شیر مادر منتقل می‌شود؛ بنابراین، قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.

 

عوارض جانبی و موارد احتیاط قرص فلوکونازول

مصرف فلوکونازول ممکن است در برخی افراد با عوارضی همراه باشد. شدت این عوارض بسته به شرایط بدنی هر فرد متفاوت است. اگر پس از مصرف این دارو علائم غیرعادی مشاهده کردید، حتماً با پزشک مشورت کنید.

عوارض شایع و جدی فلوکونازول

- تپش قلب شدید و احساس لرزش در قفسه سینه

- مشکل در تنفس و احساس تنگی نفس

- سرگیجه ناگهانی، سردرد و احساس سبکی سر

- تشنج

- بروز بثورات پوستی، ضایعات یا کهیر

- حالت تهوع، استفراغ و درد معده

- کاهش اشتها

- درد در عضلات یا مفاصل

- تغییر رنگ پوست

- افزایش میل به مصرف غذاهای شور

- خارش شدید

- تیرگی ادرار

- مدفوع روشن یا شبیه خاک رس

- زرد شدن پوست یا سفیدی چشم (یرقان)

- تغییر در حس چشایی

- واکنش‌های آلرژیک و اورژانسی

در صورت بروز علائم زیر، مصرف دارو را قطع کرده و فوراً به پزشک مراجعه کنید:

- کهیر، تورم صورت یا گلو، دشواری در تنفس (واکنش آلرژیک)

- علائم شدید پوستی مانند تب، گلودرد، سوزش چشم، درد پوست، بثورات قرمز یا بنفش همراه با تاول

 

علائم مصرف بیش از حد

اگر دچار گیجی شدید، رفتار غیرعادی یا تغییرات ذهنی غیرمنتظره شدید، ممکن است مقدار بیش از حدی از دارو مصرف کرده باشید. در این صورت، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.

موارد احتیاط پیش از مصرف فلوکونازول

قبل از مصرف این دارو، به نکات زیر توجه داشته باشید:

- حساسیت دارویی: اگر قبلاً نسبت به فلوکونازول یا سایر داروهای ضدقارچ (مانند کتوکونازول، ایتراکونازول، میکونازول، پوزاکونازول و وریکونازول) واکنش آلرژیک داشته‌اید، از مصرف این دارو خودداری کنید.

- بیماری‌های زمینه‌ای: در صورت ابتلا به بیماری‌های قلبی، کبدی یا کلیوی، پزشک را مطلع سازید.

- تداخلات دارویی: برخی داروها با فلوکونازول تداخل دارند. حتماً قبل از مصرف، لیست داروهای مصرفی خود را با پزشک بررسی کنید.

- مشکلات گوارشی: اگر دچار مشکل در هضم قند یا لاکتوز هستید، توجه داشته باشید که فلوکونازول مایع حاوی ساکارز است و ممکن است برای شما مناسب نباشد.

با رعایت این نکات، می‌توانید خطرات احتمالی مصرف فلوکونازول را کاهش داده و از اثرگذاری بهتر آن اطمینان حاصل کنید.

تداخلات دارویی فلوکونازول با سایر داروها

فلوکونازول (دیفلوکان) ممکن است با برخی داروها واکنش نشان داده و عوارض جدی ایجاد کند. همچنین، مصرف هم‌زمان این دارو با برخی دیگر از داروها می‌تواند اثرگذاری آن‌ها را کاهش دهد. بنابراین، پیش از مصرف فلوکونازول، لازم است پزشک را از سوابق پزشکی و داروهای مصرفی خود مطلع کنید.

داروهایی که با فلوکونازول تداخل دارند:

- آلفوزوسین (داروی پروستات)

- آمیودارون (داروی قلبی)

- بپریدیل (داروی ضدآریتمی)

- بوپرنورفین (مسکن مخدر)

- سیتالوپرام (داروی ضدافسردگی)

- کلاریترومایسین و اریترومایسین (آنتی‌بیوتیک‌ها)

- دوفتیلید (داروی قلبی)

این فهرست تنها بخشی از داروهای دارای تداخل با فلوکونازول است. برای جلوگیری از عوارض ناخواسته، قبل از مصرف این دارو حتماً با پزشک یا داروساز مشورت کنید و راهنمای دارویی را به‌دقت مطالعه نمایید.

قبل از شروع مصرف فلوکونازول، لیست کامل داروهای مصرفی خود را به پزشک ارائه دهید.

چه افرادی نباید فلوکونازول مصرف کنند

-‌ افرادی با حساسیت شناخته‌شده به فلوکونازول یا سایر داروهای خانواده تری‌آزول.

- زنان باردار (مخصوصاً در سه‌ماهه اول) مگر با تجویز پزشک.

- بیماران مبتلا به مشکلات کبدی شدید.

- افرادی که از داروهای مؤثر بر ریتم قلب مانند سیزاپراید و ترفنادین استفاده می‌کنند.

 

مدت زمان اثرگذاری قرص فلوکونازول

‌پس از مصرف یک دوز 150 میلی‌گرمی، معمولاً طی 24 تا 48 ساعت علائم بهبود پیدا می‌کنند. در برخی موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به دوزهای اضافی باشد.

آیا فلوکونازول برای مردان نیز قابل استفاده است

‌بله، فلوکونازول در درمان عفونت‌های قارچی پوستی و تناسلی در مردان نیز کاربرد دارد. در مواردی مانند کاندیدیازیس تناسلی مردانه، پزشک ممکن است دوز مناسب را تجویز کند.

 

دانش بیشتر کاربردهای قرص سیپروفلوکساسین را بشناسید

تفاوت فلوکونازول و کتوکونازول

- فلوکونازول: جذب خوراکی بهتر، عوارض کبدی کمتر.

- کتوکونازول: احتمال آسیب کبدی بالاتر، معمولاً به صورت موضعی مصرف می‌شود.

 

فلوکونازول یا کلوتریمازول؛ کدام بهتر است؟

- فلوکونازول: اثر سیستمیک دارد و برای عفونت‌های شدیدتر تجویز می‌شود.

- کلوتریمازول: معمولاً به‌صورت موضعی برای درمان عفونت‌های خفیف به کار می‌رود.

 

سوالات متداول درباره قرص فلوکونازول

1. آیا فلوکونازول برای درمان جوش‌های قارچی مناسب است؟

2. آیا فلوکونازول باعث ناباروری می‌شود؟

3. فلوکونازول چقدر طول می‌کشد تا اثر کند؟

4. آیا فلوکونازول می‌تواند به کبد آسیب برساند؟

5. آیا فلوکونازول با قرص‌های ضدبارداری تداخل دارد؟

6. آیا می‌توان فلوکونازول را به همراه آنتی‌بیوتیک مصرف کرد؟

7. فلوکونازول برای درمان کدام بیماری‌های قارچی سیستمیک استفاده می‌شود؟

8. آیا مصرف فلوکونازول باعث تغییر در طعم دهان می‌شود؟

 

نتیجه گیری

فلوکونازول یک داروی ضدقارچ مؤثر است که برای درمان عفونت‌های قارچی مختلف، از جمله عفونت‌های پوستی، دهانی و واژینال استفاده می‌شود. مصرف صحیح این دارو طبق دستور پزشک اهمیت زیادی دارد، زیرا استفاده نادرست می‌تواند منجر به کاهش اثرگذاری یا افزایش مقاومت دارویی شود. در صورت مشاهده عوارض جانبی شدید یا واکنش‌های آلرژیک، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.

--------------

منابع : drugs | mayoclinic | go.drugbank