همه ما حداقل یک بار احساس سرگیجه را تجربه کرده‌ایم. شاید در هنگام بلند شدن سریع از روی صندلی یا بعد از یک روز طولانی در گرما، احساس کرده‌ایم که همه‌چیز به دور سرمان می‌چرخد. این وضعیت می‌تواند خیلی ناراحت‌کننده باشد و حتی زندگی روزمره‌مان را تحت تاثیر قرار دهد. در مجله سلامت دکتر ویز  به بررسی دلایل مختلف سرگیجه، نشانه‌ها، و روش‌های درمانی مؤثر خواهیم پرداخت تا بتوانیم این مشکل شایع را بهتر درک کنیم و راه‌های درمان آن را بشناسیم.

 

 

سرگیجه چیست؟

سرگیجه به حالتی گفته می‌شود که فرد احساس می‌کند اطرافش در حال چرخش است یا خود او در حال چرخش است. در این حالت، فرد ممکن است تعادل خود را از دست بدهد و احساس کند که نمی‌تواند به درستی بایستد یا حرکت کند. این احساس می‌تواند گاهی اوقات آنقدر شدید باشد که فرد حتی نمی‌تواند از جای خود تکان بخورد.

 

علت سرگیجه

علت سرگیجه ممکن است از عوامل مختلفی نشأت بگیرد. این علل می‌توانند به وضعیت سلامت عمومی بدن، مشکلات خاص در بخش‌های مختلف بدن یا حتی مشکلات روانی مربوط باشند. در اینجا به برخی از رایج‌ترین علل سرگیجه اشاره می‌کنیم:

1. مشکلات گوش داخلی: گوش داخلی مسئول حفظ تعادل بدن است. هرگونه اختلال در این ناحیه مانند "سرگیجه وضعیتی حمله‌ور" یا "بیماری منیر" می‌تواند باعث سرگیجه شدید شود.

2. مشکلات قلبی و عروقی: کاهش فشار خون ناگهانی، مشکلات قلبی یا اختلالات در جریان خون می‌توانند سرگیجه ایجاد کنند. این مشکل به ویژه زمانی که فرد سریع از حالت نشسته یا درازکش بلند شود، شایع‌تر است.

3. استرس و اضطراب: شرایط روانی می‌تواند تأثیر زیادی بر وضعیت جسمی ما بگذارد. اضطراب و استرس می‌توانند موجب بروز سرگیجه شوند.

4. داروها: برخی داروها به ویژه داروهایی که برای درمان فشار خون یا آرام‌بخش‌ها تجویز می‌شوند، ممکن است عوارضی مانند سرگیجه داشته باشند.

سرگیجه نشانه چیست؟

وقتی صحبت از سرگیجه می‌شود، معمولا به حالتی اشاره داریم که فرد احساس عدم تعادل، گیجی یا چرخش می‌کند. برخی از علائم رایج سرگیجه شامل موارد زیر است:

- احساس چرخش یا حرکت محیط اطراف

- گیجی و سردرگمی

- حالت تهوع یا استفراغ

- عرق کردن و ضعف

- تاری دید

در بعضی موارد، ممکن است سرگیجه همراه با وزوز گوش یا صدای زنگ در گوش هم باشد.

علت سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن

یکی از سوالات رایج این است که چرا گاهی اوقات وقتی ناگهان از جایی بلند می‌شویم، سرگیجه به سراغ‌مان می‌آید. این وضعیت معمولاً به کاهش فشار خون به‌طور ناگهانی مربوط می‌شود، که به آن "فشار خون ارتوستاتیک" می‌گویند. زمانی که فرد از حالت نشسته یا درازکش به حالت ایستاده تغییر موقعیت می‌دهد، بدن نمی‌تواند به سرعت فشار خون را تنظیم کند و این امر منجر به سرگیجه می‌شود.

 

علت سرگیجه در زنان

سرگیجه در زنان بیشتر از مردان مشاهده می‌شود و دلایل مختلفی می‌تواند موجب آن شود.برخی از علائم سرگیجه در زنان شامل موارد زیر است:

- تغییرات هورمونی : دوران بارداری یا یائسگی

-مشکلات گوارشی

-کم خونی

-استرس و اضطراب

 

دانش بیشتر علت سردرد چیست و روش های درمانی موثر

علت سرگیجه و حالت تهوع در زنان

یکی از ترکیب‌های رایج که زنان به‌ویژه در دوران بارداری تجربه می‌کنند، سرگیجه همراه با حالت تهوع است. این دو علامت می‌توانند ناشی از تغییرات هورمونی، بیماری‌های گوش داخلی، یا مشکلات گوارشی باشند. علاوه بر این، استرس و اضطراب می‌تواند این علائم را تشدید کند.

 

علت سرگیجه ناگهانی در سالمندان چیست؟

سرگیجه ناگهانی در سالمندان می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی مرتبط با سن و وضعیت‌های خاص پزشکی در این گروه سنی ایجاد می‌شود. یکی از دلایل اصلی سرگیجه در سالمندان کاهش فشار خون به ویژه هنگام ایستادن سریع است. این حالت که به آن فشار خون ارتوستاتیک گفته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که بدن نتواند به سرعت فشار خون را تنظیم کند و این منجر به سرگیجه می‌شود.

علاوه بر این، مشکلات قلبی مانند آریتمی (ضربان قلب غیرطبیعی) و مشکلات عروقی نیز از دلایل شایع سرگیجه در این گروه سنی هستند. همچنین، بسیاری از سالمندان به داروهای خاصی مانند مسکن‌ها، داروهای ضد فشار خون یا دیورتیک‌ها نیاز دارند که می‌توانند باعث سرگیجه شوند. در نهایت، بیماری‌هایی مانند دیابت یا مشکلات گوش داخلی نیز می‌توانند نقش داشته باشند.

 

سرگیجه نشانه چه بیماری است؟

سرگیجه می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های مختلف باشد، از جمله بیماری‌هایی که به طور مستقیم به سیستم عصبی، قلب و عروق یا گوش داخلی مربوط می‌شوند. در اینجا برخی از بیماری‌ها و شرایطی که می‌توانند با سرگیجه همراه باشند را بررسی می‌کنیم:

1. مشکلات گوش داخلی: بیماری‌هایی مانند سرگیجه وضعیتی حمله‌ور (BPPV) و بیماری منیر، که باعث اختلال در عملکرد گوش داخلی و اختلال در تعادل می‌شود، می‌توانند سبب سرگیجه شوند.

2. مشکلات قلبی: اختلالات قلبی مانند آریتمی، ایست قلبی یا کاهش شدید فشار خون می‌توانند باعث سرگیجه شوند.

3. مغز و سیستم عصبی: مشکلات مغزی مانند سکته مغزی، تومور مغزی یا بیماری‌های عصبی مانند مولتیپل اسکلروزیس می‌توانند به سرگیجه منجر شوند.

4. مشکلات گوارشی: گاهی اوقات مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع یا گاستریت می‌تواند با سرگیجه همراه باشد.

 

دانش بیشتر قرص ایبوپروفن یا بروفن برای چیست

سرگیجه های خطرناک کدامند؟

در بسیاری از موارد، سرگیجه فقط یک مشکل موقتی است که به راحتی قابل درمان است، اما در برخی شرایط، سرگیجه می‌تواند نشانه‌ای از یک وضعیت خطرناک و جدی باشد.

سرگیجه‌های خطرناک که باید جدی گرفته شوند:

1. از دست دادن هوشیاری: اگر سرگیجه به حدی شدید شود که باعث از دست دادن هوشیاری شوید، این می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی مانند سکته مغزی باشد.

2. مشکل در حرکت یا صحبت کردن: اگر هنگام سرگیجه احساس کنید که نمی‌توانید به درستی حرکت کنید یا صحبت کنید، این علائم ممکن است نشانه‌ای از سکته مغزی یا مشکلات عصبی باشند.

3. درد شدید قفسه سینه: اگر در حین سرگیجه درد شدیدی در قفسه سینه احساس کنید، این می‌تواند نشان‌دهنده حمله قلبی یا مشکلات قلبی دیگر باشد.

در این مواقع بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کنید، زیرا این علائم ممکن است به شرایط اورژانسی اشاره کنند که نیاز به درمان فوری دارند.

سرگیجه‌هایی که به صورت ناگهانی و شدید بروز می‌کنند و به همراه تاری دید، سردرد شدید، یا دست و پاهای بی‌حس هستند، نیاز به ارزیابی فوری پزشکی دارند. در صورتی که سرگیجه همراه با تنگی نفس، تاری دید، یا بی‌حالی شدید باشد، این موارد به شدت خطرناک بوده و باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.

 

دانش بیشتر میگرن چیست و راه های درمان سریع

علت سرگیجه و تاری دید و بی حالی چیست؟

سرگیجه، تاری دید و بی‌حالی ممکن است ناشی از چندین علت مختلف باشد. در اینجا برخی از دلایل رایج این وضعیت‌ها را بررسی می‌کنیم:

- مشکلات قلبی: نارسایی قلبی، کاهش فشار خون یا آریتمی‌ها می‌توانند باعث کاهش جریان خون به مغز و در نتیجه سرگیجه، تاری دید و بی‌حالی شوند.

- کم‌خونی: کاهش تعداد گلبول‌های قرمز یا کم‌خونی می‌تواند موجب کاهش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها و ایجاد سرگیجه، تاری دید و احساس ضعف شود.

- دیابت: مشکلات کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت می‌تواند منجر به افت قند خون و احساس سرگیجه، تاری دید و بی‌حالی شود.

- مشکلات عصبی و مغزی: بیماری‌های مغزی مانند سکته مغزی یا تومور مغزی می‌توانند این علائم را به همراه داشته باشند.

دلیل سرگیجه و خون دماغ شدن

در برخی از موارد، سرگیجه می‌تواند همراه با خون دماغ شدن باشد. این وضعیت معمولاً به دلیل مشکلاتی در رگ‌های خونی و فشار خون بالا به وجود می‌آید. فشار خون بالا می‌تواند رگ‌های خونی داخل بینی را آسیب‌دیده و باعث خونریزی شود. از طرفی، مشکلات در سیستم تنفسی یا اختلالات خون‌ریزی نیز می‌توانند سبب بروز خون دماغ همراه با سرگیجه شوند. در موارد شدیدتر، خون دماغ به دلیل نارسایی کبدی یا اختلالات انعقادی نیز می‌تواند اتفاق بیافتد.

به طور کلی، اگر سرگیجه و خون دماغ شدن به طور همزمان رخ دهد و علائم دیگری نیز همراه آن باشد، باید برای ارزیابی وضعیت به پزشک مراجعه شود تا دلیل دقیق آن شناسایی و درمان مناسب انجام گیرد.

 

 

بهترین قرص برای درمان سرگیجه

درمان سرگیجه بستگی به علت آن دارد. اگر سرگیجه به دلیل مشکلات گوش داخلی باشد، داروهایی مانند آنتی‌هیستامین‌ها یا داروهای ضد تهوع ممکن است مفید باشند. در صورتی که سرگیجه ناشی از کاهش فشار خون باشد، مصرف مایعات بیشتر و داروهایی برای تنظیم فشار خون می‌تواند مفید باشد. در مواقعی که استرس عامل سرگیجه باشد، داروهای آرام‌بخش و داروهای ضد اضطراب ممکن است مورد استفاده قرار گیرند.

ضروری است قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.

 

درمان سرگیجه

برای درمان سرگیجه، ابتدا باید علت اصلی آن شناسایی شود. در صورتی که علت سرگیجه مشکلات گوش داخلی باشد، پزشک ممکن است فیزیوتراپی مخصوص تعادل گوش داخلی را تجویز کند. در مواردی که سرگیجه ناشی از مشکلات قلبی یا فشار خون باشد، درمان‌هایی برای تنظیم فشار خون یا تقویت سیستم قلبی ممکن است لازم باشد.

در صورتی که سرگیجه به دلیل استرس یا اضطراب باشد، درمان‌های روانشناختی مانند روان‌درمانی و تکنیک‌های کاهش استرس می‌توانند بسیار موثر واقع شوند. همچنین، تغییرات در سبک زندگی مانند ورزش منظم و تغذیه مناسب می‌تواند به کاهش بروز سرگیجه کمک کند.

 

 

پیشگیری از سرگیجه

برای جلوگیری از بروز سرگیجه، رعایت برخی نکات ساده می‌تواند کمک‌کننده باشد:

- حفظ تعادل بدن: انجام تمرینات ورزشی مانند یوگا یا پیاده‌روی می‌تواند تعادل بدن را بهبود بخشد.

- توجه به وضعیت فشار خون: افرادی که فشار خون پایین دارند باید از بلند شدن سریع و بدون آمادگی اجتناب کنند.

- کاهش استرس: انجام تکنیک‌های کاهش استرس مانند مدیتیشن یا تنفس عمیق می‌تواند به کاهش سرگیجه کمک کند.

دانش بیشتر 10 تکنیک موثر برای کاهش استرس

- تغذیه سالم: مصرف مایعات به میزان کافی و تغذیه مناسب می‌تواند از بروز سرگیجه جلوگیری کند.

 

سوالات متداول راجب سرگیجه

1. علت اصلی سرگیجه چیست؟

2. آیا سرگیجه خطرناک است؟

3. در صورت سرگیجه شدید باید به چه پزشک مراجعه کنم؟

4. چطور سرگیجه را درمان کنیم؟

5. آیا سرگیجه در دوران بارداری طبیعی است؟

6. چگونه می‌توان از سرگیجه جلوگیری کرد؟

 

نتیجه‌گیری

سرگیجه یکی از مشکلات شایع است که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله مشکلات گوش داخلی، فشار خون پایین، استرس و اضطراب یا حتی مصرف برخی داروها بروز کند. اگر سرگیجه به طور مکرر یا شدید اتفاق بیافتد، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق آن شناسایی و درمان مناسب آغاز شود. با انجام اقداماتی برای پیشگیری و استفاده از درمان‌های مناسب، می‌توان سرگیجه را کنترل کرد و از بروز آن جلوگیری نمود.

--------------

منابع :mayoclinic | medicalnewstoday | clevelandclinic | relainstitute