سردرد یکی از مشکلات رایج و آزاردهنده‌ای است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود تجربه می‌کنند. این مشکل می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی مانند استرس، کم‌آبی، یا اختلالات پزشکی ایجاد شود. در مجله سلامت دکتر ویز، انواع سردرد، علت‌ها و بهترین روش‌های درمان آن را به‌طور کامل بررسی خواهیم کرد.

 

 

علت سردرد: چرا دچار سردرد می‌شویم

سردردها به دلایل مختلفی ممکن است به وجود بیایند. مهم‌ترین عوامل شامل استرس، تغییرات هورمونی، و کم‌آبی بدن است. همچنین، برخی اختلالات پزشکی مانند سینوزیت یا مشکلات عصبی می‌توانند موجب بروز سردرد شوند.

 

انواع سردرد : دسته‌بندی و تفاوت‌ها

سردردها می‌توانند به چندین نوع مختلف تقسیم شوند. در این بخش، با انواع اصلی سردرد آشنا می‌شوید:

1. سردرد تنشی

این نوع سردرد معمولاً به دلیل استرس یا فشار زیاد به وجود می‌آید و اغلب احساس می‌کنید که یک فشار سنگین یا کمربند دور سرتان است.

2. میگرن

این سردرد شدید معمولاً ضربانی است و در یک سمت سر احساس می‌شود. افراد مبتلا به میگرن ممکن است حساسیت به نور و صدا داشته باشند یا حتی دچار تهوع شوند.

3. سردرد سینوسی

این سردرد به دلیل التهاب سینوس‌ها ایجاد می‌شود و معمولاً در نواحی پیشانی، گونه‌ها یا اطراف بینی احساس می‌شود. وقتی سینوس‌ها عفونی یا ملتهب شوند، این درد به وجود می‌آید.

4. سردرد خوشه‌ای

این نوع سردرد بیشتر به صورت حملات شدید و مکرر در یک طرف سر، به ویژه در اطراف چشم‌ها، بروز می‌کند. این سردرد معمولاً دوره‌ای است و ممکن است چند هفته ادامه یابد.

5. سردرد عصب گردن

این سردرد به دلیل گرفتگی یا فشار روی اعصاب گردن رخ می‌دهد و ممکن است درد آن از گردن به سمت سر و پشت چشم‌ها انتشار پیدا کند.

6. سردردهای ناشی از کم‌آبی

وقتی بدن کم‌آب می‌شود، یکی از علائم آن سردرد است. این سردرد معمولاً احساس خشکی در دهان و ضعف عمومی هم دارد.

7. سردرد مصرفی

گاهی سردرد به دلیل مصرف زیاد مسکن‌ها یا داروهای دیگر بروز می‌کند. این نوع سردرد معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که برای مدت طولانی داروهای مسکن مصرف کرده‌اید.

8. سردرد قاعدگی

سردرد قاعدگی یکی از انواع سردرد است که معمولاً در دوران پیش از قاعدگی یا همان سندروم پیش از قاعدگی (PMS) رخ می‌دهد. این نوع سردرد به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود که بر سطح سروتونین و دیگر انتقال‌دهنده‌های عصبی مغز تاثیر می‌گذارد و نتیجه‌اش سردردی آزاردهنده است. این مشکل بیشتر در افرادی که در سنین بین 18 تا 29 سال قرار دارند یا در آستانه یائسگی هستند، شایع است. 

 

انواع سردرد بر اساس ناحیه سر

1. سردرد پیشانی

اگر در قسمت پیشانی یا بالای چشمانتان درد احساس می‌کنید، احتمالاً سردرد پیشانی دارید. این نوع سردرد بیشتر به دلیل استرس، خستگی یا فشار روانی به وجود می‌آید. گاهی اوقات هم ممکن است به دلیل سینوس‌هایتان باشد که عفونی شده و فشار را در این ناحیه ایجاد می‌کند. این درد معمولاً همراه با احساس سنگینی است و اغلب با استراحت یا مصرف داروهای ساده مثل استامینوفن بهبود می‌یابد. بهترین کار این است که خودتان را در محیطی آرام قرار دهید و کمی آب بنوشید تا احساس بهتری پیدا کنید.

دانش بیشتر 10 راهکار موثر برای کنترل استرس

2. سردرد پشت سر

اگر درد شما در قسمت پشت سر و گردن است، احتمالاً سردرد پشت سر دارید. این نوع سردرد معمولاً به دلیل گرفتگی عضلات گردن یا استرس زیاد ایجاد می‌شود. ممکن است زیاد در یک حالت نشسته باشید یا برای مدت طولانی گردن خود را در یک وضعیت ثابت نگه داشته‌اید. برای تسکین این سردرد، بهترین کار این است که به بدن خود استراحت بدهید، کمی گردن خود را بکشید یا از ماساژ برای آرامش عضلات استفاده کنید.

3. سردرد شقیقه‌ها

سردردهایی که در ناحیه شقیقه‌ها احساس می‌شوند، معمولاً ناشی از تنش‌های عصبی یا استرس است. درد ممکن است ضربانی باشد و حتی با حساسیت به نور و صدا همراه شود. این نوع سردرد معمولاً به میگرن یا سردردهای تنشی مربوط است. وقتی چنین سردردی دارید، سعی کنید به یک محیط آرام بروید و استراحت کنید. مصرف داروهای مسکن نیز می‌تواند به کاهش درد کمک کند. شاید هم کمی کمپرس سرد روی شقیقه‌ها بگذارید تا احساس بهتری پیدا کنید.

4. سردرد اطراف چشم‌ها

اگر درد شدیدی در اطراف چشم‌ها احساس می‌کنید، احتمالاً سردرد خوشه‌ای دارید. این سردرد معمولاً یک‌طرفه است و در نواحی اطراف چشم و گاهی پشت آن ایجاد می‌شود. این درد می‌تواند خیلی شدید باشد و حتی باعث قرمزی یا اشک‌ریزی چشم‌ها شود. سردرد خوشه‌ای معمولاً به صورت دوره‌ای و شدید به سراغ فرد می‌آید. اگر این نوع درد را تجربه کردید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید چون ممکن است نیاز به درمان‌های خاص داشته باشید.

دانش بیشتر قرص بروفن( ایبوپروفن ) برای چیه

5. سردرد تمام سر

اگر درد شما در تمام سر احساس می‌شود و انگار سرتان سنگین شده، ممکن است دچار سردرد تمام سر شده باشید. این نوع سردرد معمولاً به دلیل کم‌آبی بدن، تغییرات هورمونی یا خستگی شدید ایجاد می‌شود. این سردرد معمولاً با علائمی مانند تهوع یا حساسیت به نور و صدا همراه است. اگر این درد را دارید، اولین کاری که باید انجام دهید این است که آب زیادی بنوشید و اگر احساس بهتری پیدا نکردید، می‌توانید از داروهای مسکن استفاده کنید.

6. سردرد پشت گردن

اگر درد شما از پشت گردن شروع شده و به سر منتقل می‌شود، ممکن است دچار سردرد ناشی از گرفتگی عضلات گردن باشید. این سردرد معمولاً به دلیل نشستن طولانی‌مدت در یک حالت ثابت یا فشار روی اعصاب گردن رخ می‌دهد. در این شرایط، بهتر است کمی استراحت کنید و گردن خود را ماساژ دهید یا کشش دهید. اگر این سردرد ادامه پیدا کرد یا شدیدتر شد، ممکن است نیاز به مشاوره با پزشک داشته باشید.

 

بهترین روش های طبیعی و دارویی برای درمان سردرد

در مواقعی که سردرد به شدت آزاردهنده می‌شود، نیاز به راهکارهای فوری برای کاهش درد دارید. برای کاهش شدت سردرد، روش‌های مختلفی وجود دارد که بسته به نوع سردرد ممکن است متفاوت باشند. در اینجا، به برخی از رایج‌ترین درمان‌ها اشاره می‌کنیم:

 

راهکارهای فوری برای تسکین سردرد شدید در خانه

1. استفاده از داروهای مسکن

برای کاهش دردهای خفیف تا متوسط، داروهای ضد درد مانند استامینوفن یا ایبوپروفن می‌توانند مؤثر باشند. این داروها به کاهش التهاب و تسکین درد کمک می‌کنند.

2. استراحت در محیط آرام

در مواقعی که سردرد ایجاد می‌شود، استراحت در یک اتاق تاریک و بی‌صدا می‌تواند به کاهش شدت درد کمک کند. این روش به ویژه در میگرن و سردردهای تنشی موثر است.

3. جبران کم‌آبی بدن

کم‌آبی یکی از دلایل اصلی بروز سردرد است. نوشیدن مقدار کافی آب می‌تواند به رفع این مشکل و کاهش شدت درد کمک کند.

4. استفاده از کمپرس سرد یا گرم

کمپرس سرد یا گرم بر روی ناحیه گردن و پیشانی می‌تواند دردهای عضلانی و سردردهای ناشی از تنش را تسکین دهد.

 

 

کدام سردردها خطرناک هستند؟ عوارض و علائم هشداردهنده

برخی از سردردها ممکن است به دلیل همراهی با علائم خاص، به سردردهای خطرناک تبدیل شوند. این علائم هشداردهنده می‌تواند شامل موارد زیر باشد :

- تب

- سرگیجه شدید

- تاری دید

- مشکلات در گفتار و اختلالات

 

 

شناخت علل سردردهای خطرناک به شما کمک می‌کند تا در صورت نیاز، اقدامات مناسب را به موقع انجام دهید. عواملی مانند سکته مغزی با خونریزی، آنوریسم، مننژیت و تومور مغزی از دلایل عمده سردردهای خطرناک به شمار می‌روند.

اگر شما یا یکی از عزیزانتان با این علائم مواجه شدید، باید سریعاً به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

 

علائم زیر نیازمند توجه فوری هستند:

- افراد بالای 50 سال که سردردهای شدید و غیرمعمول را تجربه می‌کنند

- سردردهای ناگهانی و شدید پس از فعالیت بدنی شدید

- سردردهایی که همراه با علائمی مانند سرگیجه، تاری دید، ضعف، تشنج، اختلال در تعادل یا گیجی باشند

- سردردهایی که با تب و تهوع همراه هستند

- سردردهایی که با گرفتگی گردن یا قرمزی چشم همراهند

- سردردهایی که به طور تدریجی در طول ۲۴ ساعت بدتر می‌شوند

- سردردهایی که موجب اختلال در خواب می‌شوند

- سردردهایی که بیش از 48 ساعت ادامه می‌یابند

دانش بیشتر علت سرگیجه علائم و درمان های موثر

در صورت مواجهه با هر یک از این علائم، تأخیر در مراجعه به پزشک می‌تواند به مشکلات جدی‌تری منجر شود. همچنین باید توجه داشت که اضطراب، استرس و برخی مشکلات روانی می‌توانند علائم سردرد را تشدید کنند. بنابراین، اگر سردرد شما مزمن یا نگران‌کننده است، مراجعه به یک متخصص مغز و اعصاب  ضروری است.

در نهایت، لازم به ذکر است که تشخیص دقیق و درمان صحیح هر نوع بیماری باید توسط پزشک متخصص انجام شود و این مقاله صرفاً به عنوان یک راهنمای عمومی و اطلاع‌رسانی در نظر گرفته شده است.

 

برای سردرد شدید چه بخوریم؟

در برخی مواقع، تغذیه می‌تواند نقش مؤثری در کاهش سردرد ایفا کند. غذاهایی که به آرامش بدن کمک می‌کنند عبارتند از:

- زنجبیل: این ماده طبیعی خواص ضدالتهابی دارد و می‌تواند در کاهش درد مؤثر باشد.

- موز: حاوی منیزیم است که به آرامش عضلات و کاهش سردرد کمک می‌کند.

- آب مرکبات: ویتامین C موجود در مرکبات می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند.

- آب‌میوه‌های طبیعی: انواع آب‌میوه‌ها مانند انار و سیب به دلیل آنتی‌اکسیدان‌های موجود در خود، به کاهش التهاب کمک می‌کنند.

 

سوالات متداول

? برای درمان فوری سردرد چه کاری کنیم؟

استراحت در جای آرام، نوشیدن آب و مصرف مسکن‌هایی مثل ایبوپروفن یا استامینوفن معمولاً کمک می‌کند.

? سردرد پشت سر نشانه چیست؟

این نوع سردرد معمولاً ناشی از فشار عضلانی، مشکلات گردن یا گاهی فشار خون است.

? چگونه از سردرد جلوگیری کنیم؟

با شناسایی عوامل محرک، خواب کافی، کاهش استرس و تغذیه سالم می‌توانید سردردها را کاهش دهید.

? چه زمانی سردرد خطرناک است؟

اگر سردرد همراه با علائمی مثل تب، تاری دید یا سرگیجه باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

? چرا سردرد بعد از ورزش اتفاق می‌افتد؟

دلایلی مثل کم‌آبی، گرما، یا افت قند خون می‌توانند عامل سردرد بعد از ورزش باشند.

? چه غذایی برای کاهش سردرد مفید است؟

خوراکی‌هایی مثل موز، بادام، و زنجبیل می‌توانند در کاهش سردرد موثر باشند.

? سردرد صبحگاهی نشانه چیست؟

این سردرد می‌تواند به دلایلی مثل آپنه خواب، استرس، یا فشار خون بالا رخ دهد.

? آیا استرس باعث سردرد می‌شود؟

بله، استرس یکی از رایج‌ترین دلایل سردردهای تنشی است.

? سردردهای میگرنی چقدر طول می‌کشند؟

میگرن ممکن است از چند ساعت تا چند روز ادامه داشته باشد.

? اگر سردرد طولانی شود، باید نگران باشیم؟

بله، اگر سردرد چند روز ادامه داشت یا با علائم غیرعادی همراه بود، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

? سردرد میگرنی چه شکلی است؟

میگرن معمولاً با درد ضربانی، تهوع و حساسیت به نور یا صدا همراه است.

? آیا غذا می‌تواند باعث سردرد شود؟

بله، حذف وعده‌های غذایی یا مصرف زیاد کافئین ممکن است باعث سردرد شود.

 

نتیجه گیری 

سردرد یکی از مشکلات شایع است که می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله استرس، کم‌آبی یا مشکلات پزشکی ایجاد شود. با شناخت علل و انواع سردرد، می‌توان از روش‌های درمانی مناسب برای تسکین آن‌ها استفاده کرد. در صورتی که سردرد به طور مکرر و شدید ایجاد شود، مشاوره با پزشک ضروری است.

--------------

منابع : my.clevelandclinic | mayoclinic | healthline