سندرم پیش از قاعدگی (PMS) یکی از مشکلات شایع در بین زنان در سنین باروری است که می‌تواند بر کیفیت زندگی و سلامت جسمی و روانی تأثیر بگذارد. این سندرم مجموعه‌ای از علائم جسمی، روانی و رفتاری است که معمولاً در نیمه دوم چرخه قاعدگی (پس از تخمک‌گذاری) ظاهر شده و با شروع قاعدگی کاهش می‌یابد. در مجله سلامت دکترویز، به بررسی دقیق علل، علائم، تفاوت آن با دیسمنوره و راهکارهای درمانی خواهیم پرداخت.

 

 

سندرم پیش از قاعدگی (PMS) چیست؟

PMS شامل مجموعه‌ای از علائم جسمی و احساسی است که زنان معمولاً در روزهای قبل از قاعدگی تجربه می‌کنند. این علائم ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشند و بر زندگی روزمره تأثیر بگذارند.

 

چرا سندرم پیش از قاعدگی (PMS) رخ می‌دهد؟

علت دقیق PMS هنوز کاملاً مشخص نشده است، اما تحقیقات نشان می‌دهند که تغییرات هورمونی، تغییر در سطح سروتونین (یک انتقال‌دهنده عصبی مهم در مغز) و عوامل ژنتیکی می‌توانند در بروز این سندرم نقش داشته باشند.

 

دانش بیشتر علائم و درمان های تنبلی تخمدان چیست

PMS و تغییرات هورمونی: نقش استروژن و پروژسترون در علائم قبل از قاعدگی

دو هورمون اصلی، استروژن و پروژسترون، در تنظیم چرخه قاعدگی و بروز علائم PMS نقش دارند. در نیمه دوم سیکل، میزان پروژسترون افزایش یافته و استروژن کاهش می‌یابد که می‌تواند باعث نوسانات خلقی و سایر علائم شود.

 

سندرم پیش از قاعدگی (PMS) از چه سنی و در چه زمانی از سیکل قاعدگی آغاز می‌شود؟

PMS معمولاً از سنین نوجوانی یا اوایل جوانی آغاز شده و ممکن است تا دوران یائسگی ادامه یابد. این علائم غالباً 7 تا 14 روز قبل از شروع قاعدگی ظاهر می‌شوند.

 

علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) از خفیف تا شدید

علائم PMS بسته به شدت آن، می‌توانند در دو دسته کلی قرار بگیرند:

1.علائم خفیف PMS:

- نفخ و احساس سنگینی در شکم

- حساسیت و تورم سینه‌ها

- سردردهای خفیف

- افزایش اشتها و تمایل به مصرف شیرینی‌ها

- کاهش انرژی و احساس خستگی ملایم

- نوسانات خلقی جزئی

- مشکلات جزئی در تمرکز و حافظه

2. علائم شدید PMS:

- دردهای عضلانی و مفصلی شدید

- سردردهای میگرنی

- تغییرات خلقی شدید مانند تحریک‌پذیری زیاد، اضطراب یا افسردگی عمیق

- نوسانات خلقی غیرقابل‌کنترل

- بی‌خوابی یا خواب بیش از حد

- افزایش یا کاهش شدید اشتها

- حملات پانیک و اضطراب شدید

- احساس ناامیدی یا افکار منفی مداوم

- مشکلات گوارشی مانند اسهال یا یبوست

 

 

چه زمانی علائم سندرم پیش از قاعدگی نگران‌کننده است؟

در صورتی که علائم PMS به‌حدی شدید باشند که زندگی روزمره را مختل کنند، مراجعه به پزشک ضروری است. اگر علائم روانی بسیار شدید باشد، ممکن است فرد دچار اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD) باشد که نیاز به درمان تخصصی دارد.

 

دانش بیشتر افتادگی رحم چطور اتفاق میوفتد درمانش چیست

آیا با افزایش سن PMS تغییر می‌کند؟

با افزایش سن، علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) ممکن است تغییر کند. بسیاری از زنان در اواخر دهه 30 و 40 سالگی متوجه شدت بیشتر علائم می‌شوند، به‌ویژه در افرادی که نسبت به تغییرات هورمونی حساس‌تر هستند. در سال‌های منتهی به یائسگی، سطح هورمون‌ها دچار نوسانات نامنظم می‌شود که می‌تواند باعث افزایش نوسانات خلقی، تحریک‌پذیری و سایر علائم PMS شود. این تغییرات هورمونی ممکن است تجربه سندرم پیش از قاعدگی شدیدتر را برای برخی از زنان به همراه داشته باشد. برای کنترل این علائم، اصلاح سبک زندگی، رژیم غذایی مناسب و مشورت با پزشک توصیه می‌شود.

 

تفاوت سندرم پیش از قاعدگی (PMS) و دیسمنوره: هرآنچه باید بدانید

PMS شامل علائم جسمی و روانی قبل از قاعدگی است، درحالی‌که دیسمنوره به دردهای شدید قاعدگی مربوط می‌شود. دیسمنوره معمولاً در روزهای اول قاعدگی رخ داده و با گرفتگی‌های رحمی همراه است.

 

روش‌های طبیعی و دارویی برای درمان سندرم پیش از قاعدگی (PMS)

- داروهای مسکن مانند ایبوپروفن و ناپروکسن برای کاهش درد.

- قرص‌های ضدبارداری برای تنظیم هورمون‌ها.

- مکمل‌های ویتامین B6، منیزیم و کلسیم که به کاهش علائم کمک می‌کنند.

- روش‌های طبیعی مانند طب سوزنی و ماساژ درمانی.

 

درمان خانگی سندرم پیش از قاعدگی

برخی از مؤثرترین راهکارهای طبیعی برای کنترل PMS آورده شده است:

1. نوشیدن آب و مایعات کافی

مصرف آب فراوان به کاهش احتباس مایعات و نفخ شکم کمک می‌کند. نوشیدنی‌های طبیعی مانند دمنوش بابونه، زنجبیل و نعناع نیز برای تسکین دردهای قاعدگی مفید هستند.

2. رعایت رژیم غذایی سالم

یک رژیم غذایی متعادل سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های سالم می‌تواند به تنظیم سطح هورمون‌ها کمک کند. همچنین، پرهیز از غذاهای چرب و فرآوری‌شده مانع از تشدید علائم PMS می‌شود.

3. کاهش مصرف نمک، قند و کافئین

نمک و شکر زیاد می‌توانند باعث تورم، نفخ و تغییرات خلقی شوند. بهتر است در روزهای قبل از قاعدگی مصرف این مواد را کاهش دهید. همچنین، کاهش مصرف کافئین (چای، قهوه و نوشابه) به بهبود خواب و کاهش استرس کمک می‌کند.

4. مصرف دمنوش‌های گیاهی

برخی از دمنوش‌های گیاهی تأثیر فوق‌العاده‌ای در کاهش علائم PMS دارند:

- دمنوش رازیانه: کمک به کاهش گرفتگی عضلات

- دمنوش زنجبیل: کاهش تهوع و بهبود گردش خون

- دمنوش بابونه: آرام‌بخش و کاهش‌دهنده اضطراب

5. خواب کافی و تنظیم برنامه خواب

کمبود خواب می‌تواند علائم سندرم پیش از قاعدگی را تشدید کند. بهتر است هر شب 7 تا 8 ساعت خواب مفید داشته باشید و از تماشای صفحات نمایش قبل از خواب خودداری کنید.

6. انجام حرکات ورزشی سبک

ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، یوگا و حرکات کششی به کاهش درد، بهبود خلق‌وخو و تنظیم هورمون‌ها کمک می‌کنند. حتی 30 دقیقه ورزش سبک در روز تأثیر چشمگیری در کاهش علائم دارد.

7. استفاده از کمپرس گرم

برای کاهش دردهای شکمی و گرفتگی عضلات، می‌توانید از کیسه آب گرم یا حوله گرم روی شکم یا کمر استفاده کنید. این روش باعث افزایش جریان خون و کاهش تنش عضلانی می‌شود.

 

 

چه داروهایی می‌توانند علائم PMS را تسکین دهند؟

- داروهای ضدافسردگی (SSRIs) مانند فلوکستین برای کاهش نوسانات خلقی.

- دیورتیک‌ها برای کاهش نفخ و احتباس آب.

- داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) برای کاهش درد و التهاب.

 

دانش بیشتر اندومتریوز چیست علائم آن را بشناسید

تغذیه مناسب برای کاهش علائم PMS چه بخوریم و نخوریم

- بخورید: سبزیجات برگ‌سبز، مغزها، ماهی، غذاهای سرشار از کلسیم.

- اجتناب کنید: کافئین، الکل، نمک زیاد، غذاهای فرآوری‌شده.

 

PMS در نوجوانان و زنان جوان: علائم، دلایل و راه‌های کنترل

نوجوانان به دلیل نوسانات هورمونی شدیدتر ممکن است علائم شدیدتری را تجربه کنند. ورزش منظم، تغذیه سالم و خواب کافی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.

 

سوالات متداول راجب سندروم پیش از قاعدگی

1. اگر علائم PMS طولانی شد، چه باید کرد؟

2. چه زمانی باید برای PMS به پزشک مراجعه کرد؟

3. عدم تجربه PMS نشانه مشکل است؟

4. آیا PMS روی باروری یا سلامت بلندمدت تأثیر دارد؟

5. آیا همه زنان سندرم پیش از قاعدگی را تجربه می‌کنند؟

6. سندرم پیش از قاعدگی چند روز طول می‌کشد؟

7. آیا استرس می‌تواند علائم PMS را تشدید کند؟

8. آیا PMS بعد از یائسگی ادامه پیدا می‌کند؟

 

نتیجه‌گیری

PMS یک اختلال شایع اما مدیریت‌پذیر است. با تغییر سبک زندگی، تغذیه مناسب و در برخی موارد استفاده از دارو، می‌توان علائم آن را کنترل کرد. در صورت شدت یافتن علائم، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

--------------

منابع : mayoclinic | healthline | webmd