میگرن چیست؟

میگرن نوعی اختلال عصبی است که باعث ایجاد سردردهای شدید و غالباً ضربان‌دار می‌شود. این بیماری ممکن است همراه با علائم دیگری مانند حالت تهوع، استفراغ و حساسیت به نور و صدا باشد. طبق آمار منتشرشده توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO)، میگرن یکی از شایع‌ترین دلایل ناتوانی موقت در افراد زیر 50 سال است.

 

 

علائم میگرن

1. سردرد ضربان‌دار

شایع‌ترین علامت میگرن، سردرد ضربان‌دار است که معمولاً در یک طرف سر حس می‌شود. این درد می‌تواند بین 4 تا 72 ساعت ادامه داشته باشد.

2 .علائم پیش‌درآمد (آئورا)

حدود 20 درصد از مبتلایان به میگرن، پیش از شروع سردرد، علائمی مانند دیدن نقاط نورانی یا خطوط زیگزاگی، بی‌حسی یا ضعف در یک طرف بدن تجربه می‌کنند.

3. حالت تهوع و استفراغ

حالت تهوع و گاهی استفراغ از دیگر علائم شایع میگرن هستند که می‌توانند فعالیت‌های روزمره را مختل کنند.

4. حساسیت به نور و صدا

بسیاری از افراد مبتلا به میگرن، نسبت به نور شدید و صداهای بلند حساسیت دارند و ممکن است به محیط‌های تاریک و ساکت پناه ببرند.

 

 

انواع میگرن

میگرن به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. در ادامه به مهم‌ترین انواع میگرن و توضیح کوتاه درباره هر یک می‌پردازیم:

1. میگرن با آئورا (Classic Migraine)

این نوع میگرن با علائم پیش‌درآمد مانند دیدن نورهای چشمک‌زن، خطوط زیگزاگی یا بی‌حسی در یک طرف بدن همراه است.

2. میگرن بدون آئورا (Common Migraine)

شایع‌ترین نوع میگرن که بدون علائم پیش‌درآمد بروز می‌کند و اغلب با سردرد شدید و حالت تهوع همراه است.

3. میگرن مزمن (Chronic Migraine)

این نوع میگرن زمانی تشخیص داده می‌شود که سردردهای میگرنی حداقل 15 روز در ماه و به مدت سه ماه یا بیشتر ادامه داشته باشند.

4. میگرن چشمی (Ocular Migraine)

در این نوع میگرن، فرد ممکن است کاهش یا از دست دادن موقت بینایی را در یک چشم تجربه کند که معمولاً همراه با سردرد است.

5. میگرن همی‌پلژیک (Hemiplegic Migraine)

نوع نادری از میگرن که باعث ضعف یا فلج موقت در یک طرف بدن می‌شود و ممکن است با علائم نورولوژیکی دیگر همراه باشد.

6. میگرن قاعدگی (Menstrual Migraine)

این نوع میگرن به تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی مرتبط است و معمولاً در حوالی قاعدگی رخ می‌دهد.

7. میگرن شکمی (Abdominal Migraine)

نوعی از میگرن که بیشتر در کودکان دیده می‌شود و با درد شدید در ناحیه شکم و علائم گوارشی همراه است.

 

دلایل و عوامل تحریک‌کننده میگرن

چه چیزی باعث میگرن می‌شود؟

محققان هنوز دلیل قطعی برای میگرن شناسایی نکرده‌اند، اما عوامل متعددی را شناسایی کرده‌اند که می‌توانند به تحریک این بیماری کمک کنند. یکی از این عوامل، تغییرات در مواد شیمیایی مغز است. برای مثال، کاهش سطح سروتونین، یکی از مواد شیمیایی مهم در مغز، ممکن است در بروز میگرن نقش داشته باشد.

 

عوامل دیگری که ممکن است حملات میگرنی را تحریک کنند، عبارتند از:

- نورهای روشن: قرار گرفتن در معرض نورهای شدید و چشمک‌زن.

- تغییرات شدید دما: مانند گرمای زیاد یا تغییرات ناگهانی آب‌وهوا.

- کم‌آبی بدن: مصرف ناکافی آب می‌تواند خطر حملات میگرنی را افزایش دهد.

- تغییر در فشار جوی: نوسانات فشار هوا ممکن است در برخی افراد میگرن را تحریک کند.

- تغییرات هورمونی: نوسانات هورمون‌هایی مانند استروژن و پروژسترون، به‌ویژه در زنان در طول قاعدگی، بارداری یا یائسگی.

- اضطراب و استرس: فشارهای روحی و روانی مداوم.

- صداهای بلند: قرار گرفتن در محیط‌های پر سروصدا.

- فعالیت بدنی شدید: ورزش بیش از حد یا فعالیت‌های فیزیکی سنگین.

- حذف وعده‌های غذایی: نخوردن غذا در زمان‌های مشخص می‌تواند محرک باشد.

- تغییرات الگوی خواب: کمبود خواب یا خواب بیش از حد.

- داروهای خاص: مصرف برخی داروها مانند قرص‌های ضدبارداری یا نیتروگلیسرین.

- بوهای قوی: بوهای تند مانند عطرها یا مواد شیمیایی.

- غذاهای خاص: برخی مواد غذایی مانند شکلات، کافئین و غذاهای حاوی مواد نگهدارنده.

- سیگار کشیدن و مصرف الکل: این موارد از عوامل شایع تحریک میگرن هستند.

- مسافرت: تغییرات در برنامه روزانه و سفرهای طولانی.

 

 

غذاهایی که میگرن را تحریک می‌کنند

برخی غذاها و افزودنی‌های غذایی ممکن است احتمال بروز میگرن را افزایش دهند. این مواد شامل موارد زیر هستند:

- نوشیدنی‌های الکلی یا کافئین‌دار: مصرف بیش از حد این نوشیدنی‌ها می‌تواند میگرن را تحریک کند.

- افزودنی‌های غذایی: موادی مانند نیترات‌ها (نگهدارنده موجود در گوشت‌های فرآوری‌شده)، آسپارتام (قند مصنوعی) و مونوسدیم گلوتامات (MSG) از عوامل شناخته‌شده در تحریک میگرن هستند.

- تیرامین: این ماده به طور طبیعی در برخی غذاها وجود دارد و در مواد غذایی تخمیرشده یا مانده مانند پنیرهای کهنه، کلم ترش و سس سویا مقدار آن افزایش می‌یابد. با اینکه تحقیقات بیشتری درباره نقش تیرامین در میگرن مورد نیاز است، این ماده در برخی افراد ممکن است به جای محرک، عاملی محافظ در برابر میگرن باشد.

 

دانش بیشتر علل سردرد و روش های درمانی موثر

میگرن در بارداری

میگرن در دوران بارداری به دلایل مختلفی ممکن است بروز کند که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، تغییرات هورمونی است. در سه‌ماهه اول بارداری، سطح هورمون استروژن به تثبیت کامل نرسیده و این نوسانات می‌تواند باعث ایجاد سردردهای میگرنی شود. علاوه بر این، افزایش حجم خون در رگ‌ها نیز از دیگر عوامل بروز میگرن در این دوره است. خبر خوب این است که معمولاً در سه‌ماهه پایانی بارداری، میزان سردردها کاهش یافته و یا به‌طور کامل برطرف می‌شوند.

 

 

درمان میگرن

1. درمان دارویی

- قرص‌های میگرن

- داروهای پیشگیری‌کننده: مانند پروپرانولول، توپیرامات و آمی‌تریپتیلین.

- داروهای تسکین‌دهنده: مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و تریپتان‌ها.

نکته: همواره باید داروها را تحت نظر پزشک مصرف کنید تا از عوارض جانبی احتمالی جلوگیری شود.

 

2. درمان‌های غیر دارویی

- تغییر سبک زندگی

- مدیریت استرس: استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن و یوگا می‌تواند به کاهش شدت و تعداد حملات میگرن کمک کند.

- تنظیم خواب: خواب کافی و منظم می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از میگرن ایفا کند.

 

3. درمان‌های مکمل

- طب سوزنی: برخی تحقیقات نشان داده‌اند که طب سوزنی می‌تواند شدت و فراوانی میگرن را کاهش دهد.

- ماساژ درمانی: این روش می‌تواند تنش‌های عضلانی را کاهش داده و به تسکین علائم میگرن کمک کند.

 

 

راهکارهای خانگی برای درمان سردرد میگرنی

- استفاده از کمپرس سرد یا گرم: قرار دادن کمپرس سرد روی پیشانی یا گردن می‌تواند به کاهش درد کمک کند.

- هیدراته ماندن: نوشیدن آب کافی به کاهش علائم میگرن کمک می‌کند.

- مصرف زنجبیل: زنجبیل به دلیل خواص ضدالتهابی خود، می‌تواند به کاهش حالت تهوع و درد کمک کند.

 

برای درمان میگرن به چه پزشکی مراجعه کنیم

برای درمان میگرن، بهتر است به پزشکان زیر مراجعه کنید:

- نورولوژیست: متخصص در درمان بیماری‌های مغز و اعصاب، از جمله میگرن.

- پزشک عمومی: می‌تواند داروهای مسکن و درمان‌های اولیه را تجویز کند.

- متخصص درد: در صورت داشتن میگرن مزمن یا شدید، می‌تواند روش‌های درمانی خاصی پیشنهاد دهد.

اگر میگرن شما پیچیده یا مکرر است، مشاوره با نورولوژیست یا متخصص درد توصیه می‌شود.

در صورتی که دسترسی به پزشک حضوری مقدور نباشد، می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین دکتر ویز بهره‌مند شوید.

 

سوالات متداول درباره میگرن

1. آیا میگرن قابل درمان است؟

2. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

3. چگونه از میگرن جلوگیری کنیم؟

4. آیا میگرن خطرناک است؟

5. آیا میگرن مزمن می‌شود؟

6. آیا میگرن در کودکان هم رخ می‌دهد؟

7. آیا میگرن وراثتی است؟

8. آیا میگرن با اختلالات خواب ارتباط دارد؟

9. آیا میگرن همیشه با حالت تهوع همراه است؟

10. آیا میگرن باعث مشکلات بینایی می‌شود؟

 

نتیجه‌گیری

میگرن یک اختلال پیچیده است که می‌تواند کیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال، شناخت علائم، عوامل تحریک‌کننده و روش‌های درمانی می‌تواند به مدیریت بهتر این بیماری کمک کند. اگر شما یا یکی از عزیزانتان از میگرن رنج می‌برید، توصیه می‌شود با یک متخصص مشورت کنید و برنامه درمانی مناسبی را انتخاب کنید.

--------------

منابع : mayoclinic | mayoclinic | webmd